ხანგრძლივი კოვიდი და მისი რისკები

ხანგრძლივი კოვიდი, ეს არ არის ერთი ტიპის დაავადება/სიმპტომი. ხანგრძლივი კოვიდის მქონე ადამიანებს შესაძლოა, ჰქონდეთ ერთდროულად რამდენიმე დაავადება და, ასევე, ხანგრძლივი კოვიდი შესაძლოა, წელიწადზე მეტი ხნის განმავლობაში გაგრძელდეს.

ექიმის თქმით, ხანგრძლივ კოვიდს ახლავს ორგანოთა დაზიანების მაღალი რისკი, როგორც თავად ვირუსის, ისე ორგანიზმის რეაგირების გამო. ზოგიერთ ადამიანს შეიძლება ჰქონდეს რესპირატორული ნაწიბურები და ერთგვარი ფიბროზი, რომელიც გამოწვეულია ფილტვებში ანთებით.

კლერ სტივსის ცნობით, ზოგიერთ ადამიანს აღენიშნება ანთება გულის კუნთში, რომელსაც მიოკარდიტი ეწოდება. ზოგიერთს აქვს ანთება სისხლძარღვებში ან თავის ტვინში.

ქსოვილის ამ დაზიანებამ და ანთებამ შეიძლება გამოიწვიოს მთელი რიგი ხანგრძლივი სიმპტომები:

⚫ სწრაფი გულისცემა

⚫ ძლიერი დაღლილობა

⚫ სუნთქვის პრობლემები და კოგნიტიური პრობლემები

დაზიანებულ ორგანოებს შესაძლოა დიდი დრო დასჭირდეს განკურნებისთვის, მიუხედავად მისი გამომწვევი მიზეზისა.

კვლევებმა აჩვენა, რომ COVID 19-ით ჰოსპიტალიზებული ადამიანებისთვის დაავადების გახანგრძლივებული სიმპტომების რისკი საკმაოდ მაღალია, დაახლოებით 50%.

მსუბუქი ან საშუალო სიმძიმის ინფექციის შემდეგ COVID 19-ის ხანგრძლივი მიღების რისკი, როგორც ჩანს, მსგავსია მძიმე შემთხვევის.

კვლევამ აჩვენა, რომ ადამიანების 60%-მდე აფიქსირებს ერთ ან მეტ სიმპტომს კორონავირუსის დაინფიცირებიდან ექვსი თვის შემდეგ, მათ შორის:

⚫ დაღლილობა

⚫ სუნთქვის გაძნელება

⚫ გულმკერდის ტკივილი

⚫ ხველა

⚫ სახსრებისა და კუნთების ტკივილი

⚫ მუცლის სიმპტომები

⚫ თავის ტკივილი და შფოთვა ან დეპრესია.

თუმცა, მეცნიერები არ არიან დარწმუნებულები, უკავშირდება თუ არა ეს სიმპტომები კონკრეტულად COVID 19-ს, თუ დამახასიათებელია მრავალი ინფექციური დაავადების გამოჯანმრთელებისთვის, რომელსაც ყურადღება არავის მიუქცევია.

ავიღოთ, მაგალითად, ბაქტერიებით გამოწვეული პნევმონიის შეტევა. ანტიბიოტიკებს შეუძლიათ დაასრულონ ინფექცია, თუმცა ადამიანთა ნახევარს პნევმონიიდან ერთი თვის შემდეგ სუნთქვის პრობლემა აქვს. იგივე ეხება გრიპს. 

ინგლისელმა მკვლევარებმა გააანალიზეს თითქმის 400,000 ადამიანის ჯანმრთელობის ელექტრონული ჩანაწერები დადასტურებული გრიპის ან COVID 19-ის დიაგნოზით. COVID 19-ით დაავადებულთა თითქმის 60%-ს ჰქონდა მინიმუმ ერთი სიმპტომი, რომელიც გაგრძელდა ექვს თვემდე, მაგრამ გრიპის მქონე ადამიანების თითქმის 40%-ს, ასევე, ჰქონდა სულ მცირე ერთი მუდმივი სიმპტომი, რომელიც მსგავსია COVID 19-ით დაავადებულ ადამიანებში.

„უამრავ ადამიანს აქვს მუდმივი სიმპტომები ინფექციური დაავადებების შემდეგ,ვფიქრობ, ეს არის ის, რაც უნდა გავაცნობიეროთ“, - ამბობს ბერგერი.

ამრიგად, „გრძელი COVID“ შეიძლება ჰქონდეს ადამიანებს, რომლებსაც უფრო მეტი დრო სჭირდებათ ინფექციისგან გამოჯანმრთელებისთვის, იქნება ეს გრიპი, პნევმონია თუ COVID 19. 

არსებობს მტკიცებულება, რომ კორონავირუსმა, ზოგჯერ შეიძლება გამოიწვიოს რამდენიმე პოსტვირუსული სინდრომი ან დაავადება. ეს მოიცავს ქრონიკული დაღლილობის სინდრომს, რომელსაც, ასევე, უწოდებენ ME/CFS და სისხლის მიმოქცევის დარღვევას, რომელსაც ეწოდება პოსტურალური ორთოსტატული ტაქიკარდიის სინდრომი (POTS ).

კვლევამ, რომელიც მოიცავდა 130 პაციენტს, რომლებიც ჰოსპიტალიზებული იყვნენ COVID 19-ით, დაადგინა, რომ მათგან 13% აკმაყოფილებდა ME/CFS-ის კრიტერიუმებს დიაგნოზიდან ექვსი თვის შემდეგ.

ჯონს ჰოპკინსის უნივერსიტეტის დოქტორ პიტერ როუს აქვს მტკიცებულება, რომ მსუბუქმა დაავადებამ, ასევე, შეიძლება გამოიწვიოს ეს დაავადება.

„ჩვენ გვაქვს ნიმუშის მცირე ზომა, მაგრამ იმ [პაციენტებში], რომლებშიც ფუნქცია რჩება დაქვეითებული [ექვსი თვის] შემდეგ COVID-19 ინფექციის შემდეგ ყველა აკმაყოფილებდა ME/CFS-ის კრიტერიუმებს. აქ ვგულისხმობ პაციენტებს, რომლებსაც აქვთ გახანგრძლივებული სიმპტომები COVID 19-ის მსუბუქი ინფექციების შემდეგ და არა ჰოსპიტალიზებულ ჯგუფს, ან ორგანოთა დაზიანებით უფრო მძიმე მწვავე COVID 19-ის შემდეგ“, - ამბობს დოქტორი პიტერ როუ.

ნებისმიერი ტიპის ხანგრძლივი COVID 19-ის რისკის შესამცირებლად საუკეთესო გზაა COVID 19-ის მძიმე შემთხვევის რისკის შემცირება და ამის გზა ვაქცინაციაა. აღმოაჩინეს, რომ ორი დოზით ვაქცინაცია ორჯერ ამცირებს ინფექციის შემდეგ COVID სპეციფიკური სიმპტომების ჯგუფს.

„ვაქცინა ამცირებს ინფექციის ალბათობას 70%-ით, ასე რომ მთლიანობაში ვაქცინირებულ ადამიანებში ხანგრძლივი COVID-ის შემცირება 80-ით ან 90%-ით მეტია“, - აცხადებს ლონგინი.

მისი თქმით, ვაქცინა გვიცავს არა მხოლოდ მწვავე დაავადებისგან, არამედ სხვადასხვა ტიპის ქრონიკული დაავადებებისგან, რომლებიც დაკავშირებულია SARS-CoV-2 კორონავირუსთან.

აგრეთვე წაიკითხეთ:

⚫ ხანგრძლივი კოვიდის სიმპტომები ბავშვებში

⚫  ხანგრძლივი კოვიდი შესაძლოა, წელიწადზე მეტი ხნის განმავლობაში გაგრძელდეს - კვლევა

⚫ „ვაქცინის მესამე დოზა ხანგრძლივად მუშაობს“ - ამირან გამყრელიძე